Jak przygotować dom do montażu windy schodowej? Poradnik

Likwidacja barier architektonicznych to konieczne działanie w przestrzeni publicznej, a niekiedy też w domach i budynkach wielorodzinnych. Winda dla niepełnosprawnych w domu to nieocenione wsparcie w codziennym funkcjonowaniu. Jej montaż musi być dobrze zaplanowany i dopasowany pod konkretne potrzeby użytkownika. Jak przygotować dom przed montażem windy schodowej? Sprawdź, co jest szczególnie ważne.

Rodzaje mechanizmów podnoszących seniorów i niepełnosprawnych

W domach można instalować różne podnośniki dla osób z ograniczoną mobilnością, jak windy dla seniorów czy krzesełka schodowe. Wszystkie konstrukcje tego rodzaju mają liczne zabezpieczenia i udogodnienia dla niepełnosprawnych. Wybór rozwiązania zależy od potrzeb, przestrzeni i budżetu. Najczęściej spotykane typy urządzeń to:

  • windy schodowe (krzesełkowe): krzesełko zamontowane na szynie wzdłuż schodów,
  • platformy schodowe: jest to duża platforma, na którą można wjechać wózkiem inwalidzkim,
  • domowe windy pionowe: mała winda przypominająca klasyczny dźwig, ale na kilka pięter w domu,
  • podnośniki pionowe: otwarta platforma, która przemieszcza się w pionie na krótką wysokość (np. 1–3 metry),
  • podnośniki sufitowe: system szynowy na suficie z zawieszonym siedziskiem.

Jak działa winda schodowa dla seniora i niepełnosprawnego?

Platformy przyschodowe dla osób starszych i niepełnosprawnych to urządzenia, które pomagają pokonać schody bez wysiadania z wózka. Są to specjalne platformy montowane na szynach lub balustradzie (niekiedy wykorzystywane są poręcze schodowe). Przeznaczone są dla osób na wózkach lub z bardzo dużymi problemami z chodzeniem. Mają szereg zabezpieczeń, jak systemy awaryjne, barierki i zabezpieczenia przeciwupadkowe.

Jak działa urządzenie? Użytkownik windy podjeżdża na platformę wózkiem i zamyka barierki ochronne, żeby nie spaść. Naciska przycisk (na pilocie lub na panelu sterowania), a silnik napędza windę, która płynnie przesuwa się w górę lub w dół po schodach. Po dotarciu na górę lub dół barierki się otwierają i użytkownik może bezpiecznie zjechać wózkiem z platformy. Czy winda schodowa wymaga specjalnego zasilania? Przeważnie zasilanie urządzeń transportowych wewnętrznych wymaga zwykłego, domowego napięcia 230V (takie jak do pralki czy lodówki). Większość nowoczesnych wind działa również na akumulatorach. Dzięki temu, nawet jeśli w domu zabraknie prądu, winda jeszcze kilka razy przejedzie.

Jaka jest żywotność windy schodowej? Czas działania wynosi zazwyczaj od 7 do 15 lat, choć przy odpowiedniej konserwacji może być dłuższy. Jak konserwować windę schodową? Należy ją regularnie czyścić, szczególnie szynę jezdną i siedzisko, oraz upewnić się, że akumulatory są zawsze naładowane, pozostawiając urządzenie na stacji ładowania. Dodatkowo, kluczowe dla jej długowieczności i bezpieczeństwa jest zlecanie okresowych przeglądów technicznych wykwalifikowanemu serwisowi.

Jakie rodzaje wind schodowych są dostępne na rynku?

Generalnie wyróżnia się dwa typy wind schodowych. Winda schodowa krzesełkowa ma formę fotela zamontowanego na szynie wzdłuż schodów. Może mieć składane siedzisko, podłokietniki, pas bezpieczeństwa i pilot. Wersja na schody proste jest łatwiejsza i tańsza w instalacji. W przypadku schodów krętych / wielopoziomowych – szyna na zakręty często robiona jest na zamówienie. Windę krzesełkową używają osoby starsze lub z trudnościami w chodzeniu (ale potrafiące usiąść i wstać).

Drugi typ podnośnika, to winda schodowa platformowa dla wózków inwalidzkich. Szeroka, płaska platforma z barierkami ochronnymi przeznaczona jest dla osób z bardzo ograniczoną mobilnością, poruszających się na wózkach. Może być montowana na schody proste, kręte lub spiralne. Platforma może być składana, ma barierki, awaryjne zatrzymanie i inne zabezpieczenia.

Przygotowanie domu do montażu windy

Czy potrzebuję pozwolenia na montaż windy schodowej? Instalując schodołazy o pracy do 3 metrów w domu jednorodzinnym, nie potrzebujemy pozwolenia na budowę. Może być one wymagane przy konstrukcji w budynkach wielomieszkaniowych i obiektach użyteczności publicznej. W każdym przypadku jednak często konieczne jest zgłoszenie montażu oraz rejestracja urządzenia w Urzędzie Dozoru Technicznego (UDT). Instalacja windy w budynku jednorodzinnym i wielomieszkaniowym wymaga przygotowania przestrzeni, na co składa się adaptacja schodów czy ogólne przystosowanie domu dla osób starszych i niepełnosprawnych. Przygotowanie wnętrza przed instalacją musi uwzględniać:

  • wymagania techniczne dla budynku,
  • wymiary windy schodowej,
  • wymiary przestrzeni na sprzęt,
  • szerokość schodów,
  • zapotrzebowanie na udźwig,
  • przyszłe potrzeby (np. możliwość przeniesienia cięższego wózka).

Montaż windy schodowej – warunki instalacji

Instalacja windy schodowej wymaga dużego doświadczenia w pracy i doborze elementów. Najbardziej bezpieczne, trwałe i niezawodne konstrukcje wykonuje wyspecjalizowany producent wind osobowych. Jak długo trwa montaż windy schodowej? Zajmuje to zazwyczaj od kilku godzin do jednego dnia, w zależności od typu schodów (prostych czy zabiegowych) i złożoności instalacji. Czas instalacji urządzenia pionowego może być nieco dłuży, bo wymaga to złożonej adaptacji przestrzeni.

Czy montaż windy schodowej wymaga przeróbek w domu? Zazwyczaj instalacja nie wymaga dużych modyfikacji, ponieważ szyna jezdna jest mocowana głównie do stopni schodów, a nie do ściany. Konieczne może być jedynie zapewnienie w pobliżu gniazdka elektrycznego do zasilania urządzenia.

Jakie wymiary schodów są potrzebne do montażu windy? Zależą one od modelu urządzenia, ale zazwyczaj minimalna szerokość schodów dla krzesełka prostego to około 65-80 cm. Natomiast dla platformy schodowej potrzeba zazwyczaj minimum 100 cm szerokości biegu schodowego. Ważne jest również odpowiednia ilość miejsca na początku i końcu schodów na postój urządzenia. Czy winda schodowa może być zamontowana na schodach zakręconych? Tak, istnieją specjalne modele, tak zwane windy krzywoliniowe, które są projektowane i montowane na schodach zakręconych lub wielobiegowych.

Koszty platformy dla niepełnosprawnych

Ile kosztuje montaż windy schodowej? Koszt zależy od kilku czynników, jak: typ windy (krzesełkowa czy platformowa), rodzaj schodów (proste czy kręte), długość schodów, czy dodatkowe opcje (np. składana szyna, obrotowe siedzisko). Przedziały cen dla różnych typów wind są następujące:

  • krzesełkowa na schody proste 10–18 tys. zł,
  • krzesełkowa na schody kręte 20–40 tys. zł,
  • platformowa na schody proste 30–45 tys. zł,
  • platformowa na schody kręte 50–80 tys. zł.

Warto wiedzieć, że w Polsce można otrzymać dofinansowanie do windy schodowej, np. z PCPR, PFRON lub MOPS. Dofinansowanie sprzętu dla seniorów i niepełnosprawnych może obejmować nawet do 95% kosztów w niektórych programach. Czy ubezpieczenie domu pokrywa awarie windy schodowej? Zależy to od szczegółowych warunków posiadanej polisy ubezpieczeniowej. Jednak standardowe ubezpieczenia zazwyczaj nie obejmują awarii wynikających ze zwykłego zużycia lub wad fabrycznych.